• logo nu online jatim
Home Metropolis Malang Raya Madura Tapal Kuda Kediri Raya Matraman Pantura Khutbah Keislaman Tokoh Rehat Jujugan Nusiana Opini Pendidikan Pemerintahan Parlemen Pustaka Video Risalah Redaksi NU Online Network
Selasa, 30 April 2024

Khutbah

Khutbah Idul Fitri Bahasa Jawa: Sabar lan Ngapuro Antawis Tiyang Muslim

Khutbah Idul Fitri Bahasa Jawa: Sabar lan Ngapuro Antawis Tiyang Muslim
Jamaah mirengaken khutbah saking khatib (Foto:NOJ/karomi)
Jamaah mirengaken khutbah saking khatib (Foto:NOJ/karomi)

Naskah khutbah Idul Fitri meniko mertelaaken sabar lan ngapuro antawis tiyang muslim nalikane dinten riyadin. Monggo naskah meniko saget dipun damel saperlu kagem khutbah idul fitri

 

Khutbah I:

 

اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ
اَللهُ أَكْبَرُ كَبِيْرًا وَالْحَمْدُ ِللهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلاً، لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ وَللهِ الْحَمْدُ


الحمْدُ لله, الحمدُ للهِ  الذِّي جَـعَـلَ رمـضـانَ شَـهْـرَ الـصّـِيـَامِ   شَـهْـرٌ فـيـهِ تُـطْـهَـرُ أَنْـفُـسُــنَـا مِـنَ الْـمَعـَـاصِى وَالْأَثـَامِ  أشـهـد ان لأ اله الا الله وحده لا شـريك له الْـمَـلِكُ الْـقُـدُّوسُ الـسَّــلَامُ  وَأَشْـهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ الدَّاعِي بِقَوْلِهِ وَفِعْلِهِ إِلَى دَارِ السَّـلاَمِ  أَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَـيِّدِنَا مُحَمَّدٍ مِصْبَاحِ الظَّلاَمِ  صَلاَةً تُشْفِيْنَا بِهَا مِنَ الدَّآءِ وَاْلأَسْـقَامِ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الزِّحَامِ 


أَمَّا بَعْدُ: فَيَا عِبَادَ اللهِ، أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ الْمُتَّقُوْنَ، وَطَاعَتِهِ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ قَالَ اللهُ تَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ: أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلا سَدِيدًا  يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا


Jamaah Shalat Idul Fitri Rahimakumullah


Monggo kito sami ningkatake raos takwo dumateng Gusti Allah kanti ngelampahi perintahipun lan nebihi sedoyo awisanipun supados pikantuk pengapuro lan kabegjan dunyo akhirat. Wonten injang puniko kito sedoyo sami keluberan raos bungah, seneng, kranten dinten meniko, dinten riyadin, dintene waosan takbir tahmid dipun suwantenaken wonten pinten-pinten panggenan.


Sholawat serto salam tansah keaturaken dumateng Kanjeng Nabi Muhammad ingkang sampun paring tupo tulodo lan nggulowentah kito sedoyo sehinggo saget nderek lelampahipun lan ngajeng syafaatipun mbenjang wonten dinten kiamat.


Kedah kito mangertosi bilih sakmangken dintene bebungah, lan dinten kempale sedoyo umat Islam sami ngaturake pengapuro. Kahanan meniko kedah dibarengi raos syukur dumateng Gusti Allah amargi paring kito saget nyuwun ngapuro marang tiyang sepah, sederek, tetanggi, sehinggo saget nukulaken welas asih antawis sedulur muslim. Gusti Allah dawuh:


خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ


Artosipun: Ngalapo sifat ngapuro, lan perintaho kelawan kesaenan, lan ngadohono saking wong bodoh (Al-A’raf, 199)


Wonten tafsir Al-Muyassar dipun jelasaken bilih Kanjeng Nabi lan umat Islam dipun perintah supados nggadah sifat pengapuro ingkang dados cirine tiyang Islam, lan ngajak ngelampahi perkawis ingkang sae sakmampune, mboten bade paring perintah abot, lan nebihi kelakuan ugi persulayaane tiyang-tiyang bodoh.


اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ


Hadirin Jamaah Idul Fitri Rahimakumullah


Sakmangke kito sami bebungah ing dinten riyadin, setunggale dinten ingkang istimewa kagem nepung sanak raket (silaturrahim) dateng tiyang sepah, sederek, tetanggi. Tentu mboten prayogi menawi dinten riyadin dipun isi sesatru, persulayan, bendon-binendon. Pramilo Kanjeng Nabi sampun ngimutaken dumateng kito supados nggatiaken silaturahim:


مَن كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ واليَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ، ومَن كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ واليَوْمِ الآخِرِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ، ومَن كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ واليَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أوْ لِيَصْمُتْ


Artosipun: Sopo wonge iman marang Gusti Allah lan dino kiamat, mongko becik mulyakno tamune, lan sopo wonge iman marang Gusti Allah lan dino kiamat, mongko nepungo sanak raket/ silaturahim, lan sopo wonge iman marang Gusti Allah lan dino kiamat, mongko becik ngucapo bagus utawo becik mendel (HR. Bukhari)


Imam Qastalani mertelaaken wonten kitab Irsyadus Sari, hadis kasebat kaitane kaliyan tiyang mukmin ingkang saget dipun wastani nggadahi keimanan sampurno nalikane saget mulyaaken tamu, silaturahim/ nepung sanak raket lan ucapane bagus, utowo mendel menawi ucapane mboten wonten faidahe.


Hadis meniko estu cocok kaliyan kondisi riyadin sakmangke, kranten katah tiyang sami mudik tumuju kampunge piyambak-piyambak saperlu kepanggih lan sungkem dumateng tiyang sepah, sederek lan tetanggi. Nopo maleh, nalikane ditekani tonggo, sederek ingkang bade riyadin, kito kedah mulyaaken kanti sae, ngucap kelawan sae. Misale, naliko kempal wonten ndalem, utowo kepanggih tiyang lintu, kito kedah ngucap kanti bagus, nyumanggaken kanti sae, ampun ngantos nyebabaken penggalihe gelo, duko. Setunggale hadis ngimutaken:


عَنْ جابِرٍ، قالَ: جاءَ رَجُلٌ إلى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، فَقالَ: يا رَسُولَ اللَّهِ، أيُّ الإسْلامِ أفْضَلُ؟ قالَ: أنْ يَسْلَمَ المُسْلِمُونَ مِن لِسانِكَ ويَدِكَ


Artosipun: Dipun riwayataken saking Jabir, piyambake ngucap: wonten tiyang jaler sowan marang Kanjeng Nabi, lajeng tanglet: Duh Kanjeng Nabi, kados pundi Islam ingkang paling sae?, Kanjeng Nabi dawuh: nyelametaken wong Islam saking lisan lan tangan siro. (Syarh Sunnah lil Baghawi)


اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ


Jamaah Idul Fitri Ingkang Bahagio
 
Poso Romadhon sampun kito lampahi sareng-sareng, lan saking poso niki kito saget ngelatih penggaleh supados dados tiyang ingkang sabar lan gampang ngapuro marang tiyang lintu. Wonten surat Al-Baqarah ayat 153 dipun dawuhaken:


يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
 

Artosipun: Hei wongkang podo iman, amrih pitulungo siro kabeh (dumateng Gusti Allah) kelawan sifat sabar lan shalat, saktemene Gusti Allah sertane wongkang podo sabar.


Ayat meniko negesaken bilih tiyang iman niku dipun perintah nyuwun pitulung marang Gusti Allah, supados diparingi sifat sabar ingatase nebihi pendamelan maksiat, duso, lan sedoyo cubo ingkang dipun adepi. Lan dipun paringi ajeg shalat amergi saget nyegah tindak lampah awon. Ringkese, tiyang ingkang ngelampahi sabar disarengi pitulunge Gusti Allah lan tiyang ingkang sabar niku tengerane gampang ngapuro marang tiyang lintu, nopo maleh wonten dinten riyadin ingkang mulyo puniko.


اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ


Hadirin Jamaah Idul Fitri Ingkang Minulyo

​​​​​​​
Sifat sabar dipun ngendikaaken Kanjeng Nabi:


قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَجَبًا لِأَمْرِ الْمُؤْمِنِ إِنَّ أَمْرَهُ كُلَّهُ خَيْرٌ وَلَيْسَ ذَاكَ لِأَحَدٍ إِلَّا لِلْمُؤْمِنِ إِنْ أَصَابَتْهُ سَرَّاءُ شَكَرَ فَكَانَ خَيْرًا لَهُ وَإِنْ أَصَابَتْهُ ضَرَّاءُ صَبَرَ فَكَانَ خَيْرًا لَهُ


Artosipun: Rasulullah ngendiko: Takjub tenan ingsun marang perkarane wong mukmin, saktemene sekabehane perkarane wong mukmin iku apik lan ora onok wong liyo kang nduweni kejobo wong mukmin; naliko merkoleh kesenengan, mongko syukur lan iku apik tumrap piyambake; naliko ketimpo musibah, mongko sabar lan iku apik tumrap piyambake (HR. Muslim)


Pramilo, dinten riyadin saget diwastani dintene tiyang-tiyang sabar lan sami ngapuro antawis tiyang muslim lintune supados sami muhasabah, niti pirso penggalihe piyambak, tulung-tinulung, welas asih, saling ngapuro, sehinggo sedoyo sami muji, syukur dumateng Gusti Allah.


Akhiripun, mugi-mugi kito sedoyo kalebet kawulane Gusti Allah ingkang nggadah penggalih sabar lan gampang paring ngapuro marang tiyang lintune. Amiin.


أَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ . بسم الله الرحمن الرحيم يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ  بَارَكَ الله ُلِيْ وَلَكُمْ فِيْ القُرْآنِ العَظِيْمِ وَنَفَعَنيِ وَاِيّاَكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الذِّكْرِ الحَكِيْمِ. وَتَقَبَّلَ مِنِّيْ وَمِنْكُمْ تِلاَوَتَهُ اِنَّهُ هُوَ السَّمِيْعُ العَلِيْمُ. وَقُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ


Khutbah II:


   اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ
اَللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، اَللهُ أَكْبَرُ ، اَللهُ أَكْبَرُ ، وَلِلَّهِ الْحَمْدُ 


اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِيْ مَنَّ عَلَيْنَا بِهَذِهِ الصَّبِيْحَةِ الْمُبَارَكَةِ اللاَّمِعَةِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ ذِي اْلأَنْوَارِ السَّاطِعَةِ وَعَلَى آلِ بَيْتِهِ الطَّاهِرِيْنَ وَأَصْحَابِهِ الطَّيِّبِيْنَ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ .أَشْهَدُ أَنْ لَا اِلَهَ إِلَّا الله وَحْدَهُ لا شَرِيك لَه، وَأَشْهَدُ أَنّ سَيِّدَنَا وَنَبِيَّنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسولُه . اللّهُمَّ صَلِّ و سَلِّمْ وَبارِكْ عَلَى سَيِّدِنا مُحَمّدٍ وَعَلَى اَلِهِ وأصْحابِهِ وَمَنْ وَالَاهْ


أَمَّا بَعْدُ:  فَيَا عِبَادَ اللهِ، اِتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ تَكُوْنُوْا عِنْدَهُ مِنَ الْمُفْلِحِيْنَ الْفَائِزِيْنَ. وَصَلُّوْا وَسَلِّمُوْا عَلىَ خَاتَمِ النَّبِيّيْنَ وَإِمَامِ الْمُتَّقِيْنَ ، فَقَدْ أَمَرَكُمْ بِذَلِكَ الرَّبُّ الْكَرِيْمُ فَقَالَ سُبْحَانَهُ قَوْلاً كَرِيْمًا: إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا .وَاْعلَمُوْا يَا إِخْوَانِي رَحِمَكُمُ اللهَ أَنَّ يَوْمَكُمْ  هَذَا يَوْمُ اْلعِيْدِ وَيَوْمُ اْلفَرَحِ وَالسُّرُوْرِ، فَاشْكُرُوا اللهَ تَعَالَى بِالتَّكْبِيْرِ وَالتَّهْلِيْلِ إِنَّهُ غَفُوْرٌ شَكُوْرٌ، فَقَالَ اللهَ تَعَالَى جَلَّ جَلاَلُهُ عَلِيْمًا، إِنَّ اللهَ وَمَلاَئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِى، يَآأَيُّهَا الَّذِيْنَ آَمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا، اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلِيْنَ، وَعَلَى آَلِهِ وَصَحْبِهِ وَالتَّابِعِيْنَ، وَتَابِعِى التَّابِعِيْنَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلِى يَوْمِ الدِّيْنِ، وَارْحَمْنَا مَعَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ


اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ، وَاْلـمُسْلِمِيْنَ وَاْلـمُسْلِمَاتِ، إِنَّكَ سَمِيْعٌ قَرِيْبٌ مُجِيْبُ الدَّعَوَاتِ اَللَّهُمَّ أَصْلِحْ أَئِمَّتَنَا وَأُمَّتَنَا، وَقُضَاتَنَا وَعُلَمَاءَنَا، وَفُقَهَاءَنَا وَمَشَايِخَنَا، صَلاَحًا تَامًّا عَامًّا، وَاجْعَلْنَا هُدَاةً مُهْتَدِيْنَ اَللَّهُمَّ انْصُرْ مَنْ نَصَرَ الدِّيْنَ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ اْلمُسْلِمِيْنَ اَللَّهُمَّ أَهْلِكْ أَعْدَاءَ الدِّيْنَ، وَأَلِّفْ بَيْنَ قُلُوْبِ الْمُؤْمِنِيْنَ اَللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا اْلغَلاَءَ وَالْبَلاَءَ وَالْوَبَاءَ وَالْفَحْشَاءَ وَاْلـمُنْكَرَ وَاْلبَغْىَ وَالسُّيُوْفَ اْلـمُخْتَلِفَ وَالشَّدَائِدَ وَالْمِحَنَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ مِنْ بَلَدِنَا هَذَا خَاصَةً وَمِنْ بُلْدَانِ اْلـمُسْلِمِيْنَ عَامَةً إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْئٍ قَدِيْرٌ


عِبَادَ الله. اِنَّ الله يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسَانِ وَ اِيْتَاءِ ذِى الْقُرْبَى وَ يَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْىِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَّكَّرُوْنَ فَاذْكُرُوْا الله الْعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوْهُ عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَ لَذِكْرُ اللهِ اَكْبَرُ وَ اللهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُوْنَ 


Editor:

Khutbah Terbaru